De penopauze is geen mythe of smoesje om een midlifecrisis te verantwoorden. Nee, het bestaat écht.

En hoewel het woord klinkt als een flauwe mop in een bruin café, heeft het alles te maken met hormonale veranderingen bij mannen. Net als vrouwen ervaren mannen rond hun veertigste tot zestigste levensjaar een reeks lichamelijke en mentale veranderingen. De penopauze is dus een serieus onderwerp, maar dat betekent niet dat we er geen beetje om mogen lachen.

Wat is de penopauze eigenlijk?

De penopauze – ook wel andropauze genoemd – is de periode waarin het testosteronniveau bij mannen langzaam afneemt. Geen dramatisch instortingsgevaar van het ene op het andere moment, zoals bij de menopauze, maar een sluipende daling die z’n sporen achterlaat. Denk aan vermoeidheid, minder zin in seks, stemmingswisselingen, gewichtstoename en zelfs haarverlies (alsof dat nog niet pijnlijk genoeg was).

De penopauze komt meestal op gang tussen het veertigste en zestigste levensjaar. Mannen kunnen zich hierdoor futloos voelen, hun spiermassa zien verdwijnen als sneeuw voor de zon en plots interesse verliezen in dingen die ze vroeger leuk vonden – behalve klagen over de voetbalclub, dat blijft.

Hoe weet hij of hij in de penopauze zit?

Hij voelt zich anders. Niet per se slechter, maar gewoon… anders. Minder energie, minder pit. Misschien wordt hij sneller chagrijnig of twijfelt hij vaker aan zichzelf. Waar hij vroeger zonder mokken opstond, is het nu een kleine strijd met de wekker. En seks? Dat is soms meer een gedachte dan een daad.

Een bloedtest kan uitwijzen of zijn testosteron daadwerkelijk laag is, maar eerlijk: meestal weet hij zelf wel dat er iets aan de hand is. Het is geen zwakte. Het is biologie. En een goed excuus om een nieuwe hobby te beginnen of eindelijk die elektrische fiets aan te schaffen.

De penopauze en relaties: dikke kans op gekibbel

De penopauze heeft impact op zijn relatie. Niet alleen door die dalende libido – ook zijn humeur kan grilliger worden. Hij voelt zich sneller aangevallen, heeft minder geduld en zit soms gewoon niet zo lekker in zijn vel. Dat zorgt voor spanningen thuis.

Zijn partner begrijpt het misschien niet meteen. “Wat is er met je aan de hand?” wordt dan al snel een vast zinnetje aan de keukentafel. Communicatie is in deze fase extra belangrijk. Zeggen wat er speelt, zelfs als het ongemakkelijk is, helpt. Samen lachen om die typische penopauzemomenten trouwens ook.

Wat kan hij eraan doen?

De penopauze is geen doodvonnis voor zijn levenslust. Er zijn talloze manieren om het hoofd te bieden aan deze hormonale hindernis. Een gezonde levensstijl doet wonderen:

• Beweeg regelmatig: wandelen, fietsen, zwemmen, zelfs tuinieren. Alles telt.
• Eet gebalanceerd: groenten, eiwitten, gezonde vetten. En oké, af en toe een biertje.
• Slaap voldoende: z’n lichaam moet herstellen. Netflix wacht wel.
• Stressvermindering: yoga mag, maar ook gewoon een goed boek of een avond met vrienden.
• Praat erover: met vrienden, een arts of een therapeut. Schaamte is nergens voor nodig.

Bij ernstige klachten kan testosterontherapie overwogen worden, maar dat moet altijd in overleg met een arts.

De penopauze als nieuw begin

In plaats van te focussen op wat er verdwijnt, kan hij de penopauze zien als een kans. Een moment van bezinning. Wie is hij eigenlijk geworden? Wat wil hij nog doen? Misschien is het tijd voor een carrièreswitch, een sabbatical of een nieuwe passie.

Mannen die de penopauze omarmen, kunnen er sterker uitkomen dan ooit. Serieus! Want met wat humor, inzicht en lef komt hij deze periode niet alleen door – hij komt er beter uit.

Lachen om de penopauze helpt echt

Tuurlijk, sommige veranderingen zijn frustrerend. Maar humor helpt. Dat eerste grijze borsthaartje? Noem het “wijsheid in de borstkas”. Minder spiermassa? Meer reden om de trap te nemen in plaats van de lift. Vergeetachtigheid? Gewoon een teken dat zijn hoofd te vol zit met interessante ideeën.

De penopauze is niet iets om bang voor te zijn. Het is iets om over te praten, om soms even mee te worstelen, maar vooral ook om te relativeren. Hij staat aan het begin van een nieuwe fase in z’n leven. Met andere prioriteiten, meer zelfkennis – en als het meezit, een stuk minder bewijsdrang.

Penopauze: geen einde, maar een evolutie

De penopauze betekent niet dat hij “minder man” wordt. Integendeel. Het betekent dat hij een nieuwe balans moet vinden, dat hij zichzelf opnieuw mag uitvinden. En dat kan best leuk zijn. Een beetje verwarrend ook, jazeker. Maar bovenal een kans om met een frisse blik naar zichzelf en het leven te kijken.

Laat hem dus vooral niet bij de pakken neerzitten. De penopauze is geen einde – het is een doorstart. Misschien met wat minder testosteron, maar met veel meer inzicht. En dat is ook wat waard.