De bom is gebarsten: Pieter Omtzigt, de man die politiek serieus nam terwijl de rest ruzie maakte over wie de koffiemelk had gejat, stapt uit de politiek.

Ja, echt waar. Na jarenlange politieke spierpijn, eindeloze debatten en het dragen van zijn partij NSC alsof het een rugzak vol bakstenen was, gooit Omtzigt de handdoek in de ring. Zijn vertrek zorgt niet alleen voor opschudding in Den Haag, maar laat ook een heleboel mensen met een stevige mening achter — inclusief zijn eigen achterban. Of nou ja, wat er nog van over is na al die kritiek.

De dag waarop Pieter besloot: nu is het mooi geweest

Het schijnt dat Pieter op een dag wakker werd, zijn koffie nam (zwart, zonder fratsen natuurlijk), naar zijn agenda keek en dacht: “Weet je wat? Nee.” Na jaren van trekken aan het politieke dood paard, had hij er simpelweg genoeg van. Hij wilde ooit de bestuurscultuur vernieuwen, maar kreeg vooral oude koeien en verschaald beleid op zijn bord. Hij zat daar, keurig in pak, tussen schreeuwende collega’s die dachten dat beleid iets is wat je op social media plaatst in plaats van in wetboeken.

Zijn beslissing is niet uit de lucht komen vallen. De afgelopen maanden werd er volop gespeculeerd: is Pieter nog gemotiveerd? Heeft hij nog zin? Eet hij wel voldoende vitaminen? Terwijl de buitenwereld zich afvroeg of hij überhaupt nog gelukkig werd van de Kamerbankjes, broedde hij op een exit. En nu is die daar. Tadaa.

NSC zonder Omtzigt: als een frietzaak zonder saus

Zeg je NSC, dan zeg je Pieter Omtzigt. Of beter gezegd: zei je. Want met zijn vertrek lijkt de partij ineens haar ziel kwijt te zijn. De man was het gezicht, de stem, het morele kompas én de noodrem van NSC. Zonder hem wordt het voor de partij lastig om zich te onderscheiden van alle andere ‘middenpartijen met grote dromen en kleine daden’.

Critici — en laten we eerlijk zijn, die zijn er altijd genoeg — vragen zich hardop af of NSC nu überhaupt nog bestaansrecht heeft. “Wat moeten we zonder Pieter?”, vragen ze zich af, terwijl ze hun foldermateriaal herschrijven en hun logo heroverwegen. Zelfs de koffieautomaat in het partijkantoor schijnt stil te staan van verdriet.

Kritiek op alle fronten, zelfs op zijn sokken

Dat Omtzigt niet onomstreden is, mag duidelijk zijn. Hoewel hij geroemd werd om zijn dossierkennis, integriteit en doorzettingsvermogen, kwam er ook regelmatig kritiek om de hoek kijken. Hij zou moeilijk samenwerken, een controlfreak zijn en soms politiek net zo flexibel als een betonnen aanrechtblad.

En dan was er nog zijn fameuze mening. Die had hij. Over alles. Over de toeslagenaffaire, over bestuurscultuur, over formatiepogingen, en ja — zelfs over het feit dat hij liever geen minister wilde worden omdat hij het land beter kon dienen vanuit de Kamer. Voor sommigen een teken van oprechtheid, voor anderen een vorm van politieke verstoppertje spelen.

Toch bleef hij altijd trouw aan zichzelf. Zelfs toen anderen hem lieten vallen als een vergeten pak yoghurt in de achterbak van de politiek, bleef Pieter doorgaan. Tot nu dus.

Wat vindt de kiezer ervan? Mening, meningen, meninkjes

De reacties op zijn vertrek zijn op z’n zachtst gezegd gevarieerd. Sommige mensen barstten in tranen uit bij het zien van het nieuws, terwijl anderen de champagne ontkurkten (wellicht iets te vroeg). Op social media explodeerde de meningenfabriek. Iedereen had ineens iets te zeggen over Omtzigt — van de buurvrouw tot de buurman met aluminium hoedje.

Zijn aanhangers prijzen zijn moed om uit het circus te stappen voordat hij zelf in een clownsneus zou veranderen. Tegenstanders noemen het laf dat hij zijn partij zo laat bungelen. En dan zijn er nog de neutrals die vooral benieuwd zijn of hij nu een podcast begint over bestuurscultuur of een tiny house bouwt in Twente.

Gaat-ie écht weg of komt er een comeback?

In Den Haag zijn er al weddenschappen afgesloten over een eventuele terugkeer. Want ja, politici die stoppen zijn als artiesten die afscheid nemen: voor je het weet staan ze weer op het podium met een reünietour. Maar Pieter lijkt serieus. Hij heeft geen trek meer in de politieke achtbaan, met bijbehorende migraine en Twitter-relletjes.

Toch zullen veel mensen hem missen. Niet per se omdat ze het altijd met hem eens waren, maar omdat hij iemand was die tenminste ergens voor stond. Iemand die nog wist wat het verschil was tussen macht en verantwoordelijkheid. En dat is tegenwoordig best zeldzaam.

Tot slot: bedankt Pieter, en succes met niet-politiek zijn

Of je nu fan was of niet, je kon niet om Pieter Omtzigt heen. Hij was de man met een mening, de man van NSC, en het doelwit van heel wat kritiek. Nu stapt hij uit de spotlights en laat hij een gapend gat achter in de politiek. Misschien dat hij binnenkort in een natuurgebied wandelt met een podcastmicrofoon, of in een schuur zit te broeden op een boek over bestuurlijke trauma’s.

Wat hij ook gaat doen — als het maar niets met vergaderingen van 14 uur te maken heeft. Bedankt Pieter, voor de humorloze humor, het knusse Twentse nuchterheid en het feit dat je ons allemaal een beetje wakker hield. Of we het nu wilden of niet.

Einde van een tijdperk, begin van een Pieter-vrije parlementaire realiteit. Even wennen, hoor.